Elmas Neden Sudan Pahalıdır.
ÖZET:
Önemli
Düşünür:
Adam Smith
(1723-1790)
ÖNCE:
1691:
İngiliz filozof John Locke bir malın değerinin sağladığı
faydayla ölçülmesi gerektiğini söyler (getirdiği tatminle)
1737: İsviçreli
matematikçi Daniel Bernoulli oyuncuların, şans faktörünün rol aldığı
durumları nasıl değerlendirdiğini sorgulayan St. Petersburg Paradoksu’nu
ortaya atar, Paradoks, marjinal fayda konseptiyle çözülür.
SONRA:
1889:
Avusturyalı ekonomist Eugen Von Böhm-Bawerk marjinal
fayda fikrini kullanarak nesnel değer teorisini (bir malın değeri
kendisine değil kişinin ona duyduğu ihtiyaca göre belirlenir) geliştirir.
|
Fransız ekonomist Anne Robert Jacques
Turgot, 1769 yılında, son derece ihtiyaç duyulan bir şey olmasına rağmen sulak bir ülkede suyun
değerli bir şey olarak görülmediğine dikkat çeker. Bu tarihten yedi yıl sonra
Adam Smith bu düşünceyi biraz daha geliştirir. Ona göre sudan daha değerli
bir şey olmamasına rağmen çok düşük ücretler ödeniyordu. Elmas gibi kullanım
alanı çok dar olan bir şey için çok yüksek meblağlar ödenebiliyordu. Yani bir
maddenin değeriyle, insanlar için önemi arasında bariz bir ikilem vardır.
Marjinal
Fayda Teorisi
Bu paradoks marjinal fayda olarak
bilinen bir konseptin yardımıyla açıklanabilir. Marjinal fayda, malın son
biriminden alınan haz miktarıdır. 1889 yılında Avusturyalı ekonomist Eugen
von Böhm-Bawerk bunu beş çuval buğday sahibi olan bir çiftçi örneği ile
açıklamıştır. Çiftçi buğday çeşitlerini önem sırasına göre doğru sıralar onun
için en önemli buğday kendi kullanacağı buğday çuvalıdır. En önemsiz buğday
çuvalı ise hobi olarak yaptığı kuş besleme için aldığı buğday çuvalıdır. Eğer çuvallardan birini kaybederse kuşları
beslemekten vazgeçecektir. Kuş beslemek çiftçi için her ne kadar önemli olsa
da karnını doyurmaktan önemli değildir. Kendisine hobi olarak da başka bir
eğlence bulması daha kolaydır.
Yukarıdaki hobi örneğinde olduğu gibi
bazı ihtiyaçlardan alınan hazzın yeri kolaylıkla doldurulabilir. Suyun bol
olduğu bir yerde, hayattaki önemine rağmen elmastan ucuz olması bundan
kaynaklanmaktadır. Su bol bulunur elmas ise nadirdir. Suyun bol olduğu yerde
elmas değerlidir. Fakat çöl gibi suyun olmadığı yerlerde su elmastan daha
değerli olabilir.
|
Yorumlar
Yorum Gönder