Ekonomi Hesaplanabilirdir.
Ülke Servetinin Ölçümü
Gayri Safi Milli Hasıla
ÖZET:
Önemli
Düşünürler:
William Petty
ÖNCE:
1620: İngiliz
bilimadamı Francis Bacon bilime, verilerin toplanmasına dayalı yeni bir
yaklaşım getirir.
SONRA:
1696:
İngiliz istatistikçi Gregory King, İngiltere nüfusuna yönelik büyük
istatistiksel bir çalışma yapar.
1930:
Avustralyalı ekonomis
Colin Clark gayri safi mili hasıla GSMH fikrini geliştirir.
1934:
Rus asıllı ABD ‘li
ekonomist Simon Kuznets modern milli hasıla muhasebe yöntemini geliştirir.
1950:
İngiliz ekonomist
Richard Stone, dengeli, çift giriş mantığına dayalı ulusal muhasebe yöntemini
geliştirir.
|
Yaşadığımız çağda ekonomi ve finansın hesaplanabileceğini istatistikler ve
değişkenler hesaba katılarak ekonomik öngörülerde bulunulabileceğini
biliyoruz. Ancak ekonominin
hesaplanabilir olduğu düşüncesi her zaman yaygın değildi. Ekonomiyi ölçme
fikrinin temelleri 17.yy da William
Petty isimli ingiliz tarafından ortaya atılmıştır. Petty, Francis Bacon’un
yaptığı gibi deney ve gözleme dayalı sistematik bir çalışmanın ekonomi
hayatına uyarlanabileceğini ve ekonominin hesaplanabilir kılınabileceğini
düşünüyordu.
Petty, “Politik Aritmetik” isimli 1690 tarihli kitabında genel kanının
aksine İngiltere ‘nin eskisinden daha zengin olduğunu göstermek için gerçek
verileri kullandı. Aldığı çığır açan kararlardan biri de yaptığı hesaplamaya işgücünün,
arazinin, sermayenin değerini dahil etmekti. Her ne kadar elde ettiği
rakamlar tartışmaya açık olsa da ekonomi disiplinine getirdiği yenilik ve
etkinliği tartışılmazdı. Yaptığı hesaplamalar nüfusu, kişisel harcamayı, kişi
başına düşen geliri, kiraların değerini ve daha birçok veriyi içeriyordu. Ardından
tüm bu verileri ülkenin toplam servetini hesaplamak için kullandı.
Fransa’da da Pierre de Boisguilbert ve
Sebastien le Preste tarafından da benzer yöntemler geliştirildi. İngiltere’de
Gregoy King (1648-1712) İngiltere’nin Fransa’nın ve Hollanda’nın nüfuslarını
ve ekonomilerini analiz ederek hiçbir ülkenin o zaman içinde bulundukları 9 yıl savaşlarını sürdürecek ekonomik
gücü olmadığını hesapladı.
İlerlemenin ve Gelişmişliğin Ölçülmesi
21.yy da istatistiksel
veriler ekonominin kalbini oluşturuyor. Genelde ekonomistler GSMH yani bir ülkede belirli bir
sürede –1 yıl- para karşılığı el değiştirmiş olan mal ve hizmetlerin
toplam değerini ölçerler.
Günümüzde gelişme ve ilerleme sadece
ekonomi ile ölçülmüyor, zenginleşmenin ölçüsü gittikçe genişliyor. Gerçek
gelişim göstergesi GPİ gibi sosyal
ve çevresel maliyet ve değer artışlarını da (gelir dağılımı, suç oranı, hava
kirliliği, mutluluk endeksi gibi.) hesaba katan yeni ölçümler formüle edilmiş
durumdadır.
|
William
Petty
1623
yılında İngiltere’nin Hempshire kentinde orta halli bir ailenin çocuğu olarak
dünyaya gelen Petty İngiliz iç savaşını yaşadı. İngiliz milletler topluluğu
ve sonraki yeni krallıkta önemli görevlerde bulundu. Gençlik dönemlerinde
Hollanda’da İngiliz politik ekonomisti olan Thomas Hobbes’ in yanında
çalıştı. Bu arada Descartes gibi ünlü isimlerle tanışma imkanı buldu. Oxford
üniversitesinde tıp eğitimi aldı ve daha sonra bu üniversitede anatomi
dersleri verdi.
Francis
Bacon’un ve yeni bilimin sıkı takipçilerinden olan Petty Üniversitelerde
aradığını bulamadı ve İrlanda’ya taşındı. Burada resmi görevli olarak önemli
çalışmalar yürüttü. 1660 larda İngiltere’ye döndü ve ekonomi üzerine
çalışmalar yaptı. Bu çalışmaları sayesinde dünyanın ilk ekonomistlerinden
kabul edilmektedi.1987 yılında öldü.
|
Yorumlar
Yorum Gönder